Próby wątrobowe - co to jest i jak się je robi?

Wątroba to jeden z narządów, które nie bolą, więc dotyczące jej procesy chorobowe, są wykrywane w dość zaawansowanym stadium. To wpływa na rokowania pacjentów, utrudniając lub wręcz uniemożliwiając skuteczne leczenie. W celu dbania o zdrowie wątroby warto nie tylko stosować zdrową dietę, ale także systematycznie wykonywać badania, które pozwalają ocenić stan zdrowia tego narządu.

Wątroba i jej funkcje

Wątroba pełni w organizmie człowieka wiele ważnych funkcji. Jako największy z gruczołów ludzkiego organizmu odpowiada m.in. za wydzielanie enzymów, które umożliwiają przebieg procesów trawiennych. Zdrowie wątroby przekłada się na efektywność funkcjonowania innych narządów i układów, bo oprócz funkcji wydzielniczych odpowiada ona za m.in.:

• usuwanie z organizmu szkodliwych toksyn i produktów ubocznych przemiany materii,
• wytwarzanie, uwalnianie i gromadzenie glukozy,
• wytwarzanie białek.

Zdrowa wątroba wpływa także na funkcjonowanie układu immunologicznego i jest narządem, który odpowiada za przebieg przemian metabolicznych oraz umożliwia prawidłowy przebieg procesów krwiotwórczych. Co więcej, w wątrobie dochodzi do wytwarzania żółci, dzięki której może odbywać się metabolizm dostarczanych do organizmu tłuszczów.

W początkowym stadium schorzeń wątroby nie obserwuje się charakterystycznych objawów, które skłaniają do wizyty u lekarza. Wątroba sama w sobie nie powoduje bólu – pojawia się on, dopiero gdy znacznie powiększony narząd zaczyna uciskać okoliczne organy, a stan zapalny obejmie silnie unerwioną błonę surowiczą, która otacza wątrobę. To jedna z przyczyn późnego diagnozowania różnych schorzeń wątroby, do których zaliczamy m.in.:

• niealkoholowe stłuszczenie wątroby,
• marskość wątroby,
• przewlekłe zapalenie wątroby,
• alkoholowe uszkodzenie wątroby.

Zdrowie wątroby wpływa zarówno na przebieg podstawowych procesów biologicznych, jak i nasze samopoczucie. Z tego względu powinniśmy dbać o wątrobę, stawiając na skuteczną profilaktykę. Jej elementem są wykonywane badania, czyli próby wątrobowe, które pozwalają ocenić stopień obciążenia wątroby dzięki analizie poziomu wydzielanych przez nią enzymów wątrobowych.

Próby wątrobowe, czyli badanie enzymów wątrobowych

Próby wątrobowe to badanie, które wykonywane jest na pobranej próbce krwi żylnej. Pozwala ono ocenić podstawowe parametry pracy wątroby, wskazując ewentualne zaburzenia w funkcjonowaniu tego narządu oraz pozwalając wdrożyć odpowiednie leczenie. Wątroba jest narządem, który może się regenerować, dlatego na początkowym etapie wielu chorób możemy poprawić jej stan, stosując m.in. odpowiednią dietę i rezygnując z używek.

Podczas prób wątrobowych badany jest poziom:

• transaminazy alaninowej (ALT),
• aminotransferazy asparaginianowej (AST),
• bilirubiny (BIL),
  
• fosfatazy alkaicznej (ALP),
• gamma-glutamylotranspeptydazy.

Powyższe enzymy wątrobowe powinny mieścić się w określonych normach. Podwyższone próby wątrobowe oraz niskie próby wątrobowe to znak, że w organizmie dzieje się coś niepokojącego oraz wskazanie do wykonania kolejnych badań diagnostycznych.

Próby wątrobowe – wskazania

Badanie enzymów wątrobowych jest jednym z badan profilaktycznych, które powinny wykonywać osoby po 45. roku życia. W przypadku osób obciążonych ryzykiem rozwoju schorzeń wątroby, badania powinno się wykonywać systematycznie zgodnie z zaleceniami lekarza jeszcze przed ukończeniem 45. roku życia. Wskazaniem do wykonania prób wątrobowych są także objawy, które mogą wskazywać na choroby wątroby m.in.:

• żółtaczka,
• nagła utrata masy ciała,
• przewlekłe zmęczenie,
• brak apetytu,
• ból w nadbrzuszu,
• wzdęcia, zaparcia, biegunki,
• mdłości po posiłkach,
• samoistnie pojawiające się siniaki i krwotoki podskórne.

Próby wątrobowe wykonuje się na czczo, pamiętając, aby na kilka dni przed badaniem nie spożywać alkoholu oraz tłustych i wzdymających potraw. Przed pobraniem krwi nie należy palić papierosów oraz żuć gumy.